Tánh Linh nâng cao hiệu quả trồng lúa qua liên kết sản xuất
Hiện nay, việc tiêu thụ nông sản trên địa bàn tỉnh nói chung và Tánh Linh nói riêng chưa ổn định, chủ yếu thông qua các thương lái nên còn bị ép giá. Xu hướng liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản, trong đó có lúa gạo rất cần thiết.
Tại Tánh Linh, từ mô hình điểm 100 ha lúa chất lượng cao năm 2010 tại 3 xã, thị trấn gồm Nghị Đức, Huy Khiêm và Lạc Tánh, với việc sử dụng một chủng loại giống lúa, cùng áp dụng các biện pháp kỹ thuật đã tạo tính đồng bộ thời gian gieo trồng, phòng trừ sâu bệnh đem lại năng suất, chất lượng. Tuy nhiên, do chưa có sự gắn kết đầu vào, đầu ra của các doanh nghiệp để thu mua nông sản nên giá trị thực của sản phẩm chưa được công nhận, giá cả sản phẩm lúa chất lượng cao vẫn được tiêu thụ theo giá cả thị trường của các giống lúa cùng loại. Nhằm thực hiện tốt việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật một cách đồng bộ, hiệu quả trên một đơn vị diện tích lớn, rút ngắn chênh lệch về năng suất giữa các hộ, việc hình thành vùng nguyên liệu thông qua chương trình “liên kết 4 nhà” là một hình thức tập hợp nông dân trong điều kiện sản xuất lúa hiện nay. Đây là cơ sở cho việc triển khai xây dựng “cánh đồng lớn” trên địa bàn huyện.
Từ năm 2012, Công ty TNHH SX&TM Đại Nhật Phát và Công ty phân bón và hóa chất Đại Nam phối hợp các cơ quan, đơn vị và UBND xã Nghị Đức triển khai thực hiện với diện tích 100 ha, thu hút 310 hộ dân tham gia…Qua đó, giúp nông dân trong vùng tạo ra năng suất lúa bình quân trong vụ mùa đạt 70 tạ/ha, cao hơn 10 tạ/ha so sản xuất ngoài vùng, chất lượng gạo ngon, đồng bộ đáp ứng nhu cầu thị trường tiêu thụ.
Phát huy những kết quả đạt được tại xã Nghị Đức, vụ đông xuân 2012 – 2013, vụ đông xuân 2013 – 2014 Công ty Đại Nhật Phát tiếp tục triển khai tại các địa phương như Đức Phú, Nghị Đức, Bắc Ruộng, Huy Khiêm, Đồng Kho, Đức Bình, mỗi năm thực hiện từ 400 - 500 ha, vụ đông xuân 2014 - 2015 đã thực hiện mô hình liên kết “4 nhà” với diện tích gần 1.100 ha.
Trong các hình thức liên kết ở Tánh Linh, đầu tư giống lúa là phổ biến. Hình thức này do Trạm Khuyến nông huyện làm trung gian ký hợp đồng với doanh nghiệp và cung ứng lại giống lúa cho nông dân. Về hình thức cung ứng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và thu mua sản phẩm cho nông dân thì thực hiện chủ yếu ở khâu cung ứng. Riêng về phần thu mua do các yếu tố khách quan tác động và do yêu cầu nguồn vốn đầu tư lớn nên các doanh nghiệp thu mua rất hạn chế, chỉ khoảng 30% diện tích hợp đồng, phần còn lại nông dân bán cho thương lái. Trong liên kết theo mô hình này, đại diện Hội Nông dân xã sẽ làm nhóm trưởng để tập hợp nông dân trong tổ chức sản xuất, cung ứng vật tư và là đại diện thực hiện ký hợp đồng đầu tư và bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp. Nhà nước hỗ trợ tiền chênh lệch mua lúa giống xác nhận so với lúa thường (từ 20 - 30% giá giống lúa xác nhận) và chi phí vận chuyển.
Theo ông Lưu Đức Vinh- Phó Chủ tịch UBND huyện Tánh Linh, việc liên kết nhằm giúp nông dân có điều kiện về chi phí đầu vào phục vụ thâm canh cây lúa theo quy trình kỹ thuật, giảm áp lực nguồn vốn đầu tư khi vào vụ. Mô hình liên kết “4 nhà” là một trong những cơ sở để thực hiện và phát triển diện tích lúa chất lượng cao, tạo ra sản phẩm đồng bộ về chất lượng. Mặt khác, tạo được sức cạnh tranh trên thị trường lúa gạo, giảm áp lực tiêu thụ khi đến vụ thu hoạch. Đến nay, trên các cánh đồng liên kết nông dân đã thực hiện gieo sạ tập trung, đồng loạt theo lịch né rầy để hạn chế sâu bệnh gây hại. Hệ thống giao thông nội đồng từng bước hoàn thiện, cơ bản đảm bảo cơ giới hóa di chuyển tốt trên đồng ruộng.